Danıştay: Yalnızca memurun savunması alınarak, objektiflik ve tarafsızlık ilkesine aykırı ceza verilmesi hukuka aykırıdır.

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI):

KARŞI TARAF (DAVALI)                                                          :

VEKİLİ                                                                                           :

İSTEMİN KONUSU: … … İdare Mahkemesi … Daire Başkanlığının … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem: …donanma komutanlığı Askeri Mahkemesinde aday zabit katibi olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/C-(ı) maddesi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 11.02.2015 tarihli ve 2015/56 sayılı işlem ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin 25.03.2015 tarihli ve 2015/02 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Askeri Yüksek İdari Mahkemesince; dosya kapsamında davacının disiplin cezasına konu eylemi işlediği, bu durumun mahkemede görevli personelce imza altına alınan tutanakla tespit edildiği, davacıya savunma hakkının da tanındığı, eylemin kabulü ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/C-(ı) maddesi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırılması takdirinde hukuka aykırı her hangi bir husus tespit edilemediğinden işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, disiplin cezasının olayın tarafı olan disiplin amirince, soruşturma yapılmadan verildiği, tarafsızlık, objektiflik ilkesinin ihlal edildiği, kendisine psikolojik baskı yapıldığı, hakkındaki isnatların doğru olmadığı ileri sürülerek verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

25.08.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15.08.2017 tarih ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 36. maddesi ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na eklenen geçici 45. maddenin 8. fıkrasının (b) bendinde: “… Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan, tebliğde ve infaz aşamasında bulunanlar ile bu mercilerin arşivlerinde bulunan işi bitmemiş dosyalardan; … b) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar Danıştaya; diğerleri … İdare Mahkemeleri’ne, …21/01/2017 tarihli ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye bağlanarak gönderilir.” hükmüne yer verilmiştir.

27.04.2017 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin kaldırılarak, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na 25.08.2017 tarih ve 694 sayılı KHK ile Geçici 45. maddenin eklenmesi üzerine dosyanın Dairemiz esasına kaydedildiği görülmektedir. Kanun yolu incelemesi Danıştay tarafından yapılacak olan dosyalar hakkında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun ilgili hükümlerinin uygulanacağı açıktır.

Davacının kararın düzeltilmesi istemini içeren dilekçede ileri sürdüğü sebepler, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca, (Kapatılan) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin kararının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunduğundan, kararın düzeltilmesi istemi kabul edilerek anılan kararın kaldırılmasından sonra uyuşmazlığın esası yeniden incelendi;

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

… donanma komutanlığı Askeri Mahkemesinde aday zabit katibi olarak görev yapan davacının, 23.01.2015 tarihinde amirinden hastaneye gitmek için izin istemesi üzerine aralarında geçen olayla ilgili anılan gün konu hakkında tutanak tutulduğu, olayın tarafı olan disiplin amiri tarafından 28.01.2015 tarihinde davacıdan savunmasının istenildiği, savunması yeterli bulunmayarak “Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak” fiilini işlediğinden bahisle, 11.02.2015 tarihli ve 2015/56 sayılı işlem ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/C-(ı) maddesi uyarınca 1/30 oranında aylıktan kesme cezası ile cezalandırıldığı, bu işleme karşı yaptığı itirazın 25.03.2015 tarihli ve 2015/02 sayılı işlem ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125/C-(ı) maddesinde, ”Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak” aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmıştır.

04.04.1983 tarihli ve 18008 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliğinin ‘Disiplin Amirlerinin Sorumlulukları’ başlıklı 11. maddesinde, “Disiplin amirleri, disiplin işlerinde kendilerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve Özel Kanunlarla verilen yetkileri hizmetin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacıyla; memurlara Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklerle tanınan hakları gözönünde tutan, hakkaniyet ve eşitliği esas alan bir tutum ve davranış içinde kullanmak ile yükümlüdürler. Bu genel sorumluluğun dışında disiplin amirleri ayrıca; 1) Memurların uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve memurluktan çıkarma cezalarından biriyle cezalandırılması gereken disipline aykırı davranışlarını öğrendikleri tarihten itibaren kanunen belli süreler içinde disiplin soruşturmasını başlatarak; gerekli cezayı uygulayarak, disiplin cezası verme yetkisinin zaman aşımına uğramasını önlemek, 2) Uyarma, kınama, aylıktan kesme cezalarını soruşturmanın tamamlandığı tarihi izleyen 15 gün içinde vermek zorundadır.” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Disiplin cezaları, kamu hizmetinin gereği gibi yürütülebilmesi bakımından kamu görevlilerinin mevzuat uyarınca yerine getirmek zorunda oldukları ödev ve sorumlulukları ifa etmemeleri veya mevzuatta yasaklanan fiillerde bulunmaları durumunda uygulanan yaptırımlar olup, memurların özlük hakları üzerinde doğrudan ve önemli sonuçlar doğurmaları sebebiyle subjektif ve bireysel etkileri bulunduğu gibi kamu görevinin gereği gibi sürdürülmesi ve kamu düzeninin sağlanması bakımından objektif ve kamusal öneme sahiptirler.

Bu bakımdan disiplin soruşturmalarının yapılmasında izlenecek yöntem, ceza verilecek fiiller ve ceza vermeye yetkili makam ve kurullar pozitif olarak mevzuatla belirlenmekte, doktrin ve yargısal içtihatlarla da konu ile ilgili disiplin hukuku ilkeleri oluşturulmaktadır. Disiplin cezalarının sağlıklı ve objektif olması cezayı veren disiplin amirlerinin olayı objektif değerlendirebilmeleriyle mümkündür.

Disiplin cezası verilebilmesi için kusurlu halin tespitinden sonra belli yasal süreler içerisinde ilgili memur hakkında tarafsız bir soruşturmacı görevlendirerek disiplin soruşturması açılması, söz konusu soruşturmada memurun lehe ve aleyhine olan tüm delillerin toplanarak ekleriyle birlikte bir soruşturma raporunun oluşturulması ve böylelikle memurun hangi fiili, nerede, ne zaman, nasıl, ne şekilde işlediğinin somut, hukuken kabul edilebilir delillerle şüpheye yer vermeyecek şekilde ortaya konularak yetkili disiplin amiri veya disiplin kurulu tarafından bir disiplin cezası verilmesi gerekmektedir.

Bakılan uyuşmazlıkta, davacı hakkında ceza verilmesine neden olan tartışmanın tarafı olan hakim tarafından disiplin amiri sıfatıyla davacının yalnızca savunması alınarak ceza verildiği, usulüne uygun soruşturma açılmadığı, bağımsız ve tarafsız bir soruşturmacı tayin edilmeden yalnızca davacının savunması alınarak, objektiflik ve tarafsızlık ilkesine aykırı işlem tesis edildiği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Kamu görevlileri ile ilgili davalarda yetki” başlıklı 33. maddesinin üçüncü fıkrasında, kamu görevlilerinin görevle ilişkisinin kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezaları ile davalarda yetkili mahkemenin, ilgilinin görevli bulunduğu yer idare mahkemesi olduğu kurala bağlanmıştır.

Bu sebeple, … Donanma Komutanlığı, Askeri Mahkemesinde aday sivil memur olarak görev yapan davacının, aylıktan kesme cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işleme karşı açtığı işbu davanın ilk derece mahkemesi sıfatıyla görüm ve çözümünde, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 33. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ilgilinin görevli bulunduğu yerin bağlı olduğu idare mahkemesi olan … İdare Mahkemesi yetkilidir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,

2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin, (Kapatılan) … İdare Mahkemesi … Daire Başkanlığının … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,

3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, ilk derece mahkemesi sıfatıyla dosyanın görüm ve çözümünde yetkili …İdare Mahkemesine gönderilmesine, 14/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.